Geachte verwarde (lees: weldra begrijpende),

Alweer de vierde blog in drie dagen. Niet wat u van Pindakaas bent gewend, gewoonlijk wordt er slechts één blogje per week gepost. Denkt u nu dat het toeval is, dat het gewoon een onsamenhangend geheel is geworden? In dat geval moet ik tot mijn spijt zeggen dat u er naast zit, het hangt allemaal met elkaar samen. Niet alleen onze blog, nee het gaat verder dan dat: Alles hangt met alles samen! Dit waren de beroemde woorden van Leonardo da Vinci, hiermee bedoelde hij dat niets op zichzelf staat, alles heeft effect op elkaar. Op alles volgt een reactie, waar dan ook weer een reactie op komt en zo gaat het alsmaar door. Zoals deze blog dan weer een reactie is op de vorige blogs.

We blikken even terug naar Freud, die het had over ‘Es’ (de oerdriften), ‘Ich’ (het bewustzijn) en ‘Über-ich’ (het geweten). Het ‘Es’ en ‘Über-ich’ hangen met elkaar samen. Als iemand erg wordt geleidt door zijn oerdriften betekent dit dat diegene een sterke ‘Es’ heeft? Of betekent het wellicht dat het ‘Über-ich’ zwak is? Eerlijk gezegd is het niet één van beiden. Alles hangt met alles samen: het ‘Es’ en ‘Über-ich’ vullen elkaar aan, ze hangen met elkaar samen. Dingen worden niet bepaald slechts door één aspect (óf door je ‘Es’, óf door je Über-ich’), maar zijn een samenspel van allerlei samenhangende aspecten.

Ook heeft mind-mappen de revue gepasseerd. Veel mensen denken bij mind-mapping aan woordspinnen. Woordspinnen zijn een perfect middel om te laten zien hoe dingen zich met elkaar verhouden, vandaar dat we hier een voorbeeldje hebben:

Het plaatje, de mind-map eigenlijk, spreek eigenlijk voor zich. Je kunt er goed op zien dat ogenschijnlijk erg verschillende dingen toch met elkaar samen hangen. Het één is weer een vervolg van het ander, en zo gaat het maar door en maar door.

Betekent dit dat een individueel persoon eigenlijk geen invloed heeft? Aangezien alles met elkaar verbonden is, heeft één persoon daar weinig invloed op toch? In principe is dit inderdaad zo. Maar: op alles volgt een reactie, waar ook weer een reactie op volgt enzovoort. Dus, om maar even het milieuprobleem erbij te betrekken, stel dat één persoon met een goed plan komt om het broeikaseffect tegen te gaan. Op zichzelf heeft dit misschien inderdaad erg weinig tot geen invloed, één persoon die minder vaak de auto neemt helpt bijvoorbeeld niet. Maar op dit idee komt een reactie, welk soort reactie is de vraag. Is de reactie negatief, wordt het idee niet goed gevonden, kan het idee daarmee aflopen. Is de reactie echter positief, zal deze hoogst waarschijnlijk meerdere positieve reacties uitlokken. Van het een komt het ander, en wie weet wordt het milieuprobleem zo wel opgelost. Je weet het nooit, proberen kan geen kwaad!

Nog een smeuïge dag!